Gebelik sürecinde ultrason takipleri dışında yapılması önerilen yardımcı testler vardır. Bu testler hem anne adayı hem bebek için önemlidir.
Tüm gebelere, gebelikte problem yaratabilecek bir durumu erken tespit edip müdahale edebilmek için yapılması önerilir. Bu testlerin dışında risk faktörlerine ya da gebelikte ortaya çıkan şikayet ve bulgulara göre ek tetkikler de yapılabilir.
Bu testlere bakacak olursak :
· Genel fizik muayene ve smear testi
· Kilo ölçümü (mümkünse tüm muayenelerde gebenin kilo alımı kontrol edilmelidir )
· Tansiyon takibi (özellikle 20. haftadan sonra önemlidir)
· Gebelik öncesi ya da ilk 12 hafta içinde yapılması önerilen testler : açlık glikozu, Karaciğer fonksiyon testleri, böbrek fonksiyon testleri, troid fonksiyon testleri, tam idrar tetkiki ve enfeksiyon testleri
· İlk 3 ay (trimestr) biterken yapılan ultrason değerlendirmesi ( kollar bacaklar, mide, mesane, kalp, yüz ve genel vücut incelemesi, burun kemiği, ense kalınlığı incelenmelidir)
· Zeka testleri :
Halk arsında zeka testi olarak bilinir ancak bebeğin zekasına bakmaz. Zeka geriliğinin de eşlik ettiği, sık görülen bazı genetik hastalıklar incelenir.
11-14.haftalarda kombine test (ikili tarama testi) 16-18.gebelik haftalarında 3lüya da 4lü tarama testleri yapılabilir
Bu testlerde, gebeden alınan kanda bakılan bazı hormon ve proteinlerin seviyelerine bakılır. Genetik hastalığı olan bebeklerle sağlıklı bebeklerde bu testlerin sonuçları çoğunlukla farklıdır. Bu nedenle, alınan kan sonucu sağlıklı bebeklerde görülen değerlere mi, hasta bebeklerdeki değerlere mi daha çok benziyor buna bakılır ve bir fikir verir.
Basit, kolay yapılan, ucuz testlerdir. Ancak belirgin yanılma payı vardır. Bebek aslında sağlıklı olup, alınan kan değerleri başka sebeplerden dolayı hasta bebekleri taklit ediyorsa sonuç riskli çıkabilir. Bunun tam tersi de olabilir. Bebekte aslında genetik problem olup, kan sonuçları normal bebeklerdeki duruma benzeyip sonuç normal raporlanabilir ve tanı atlanabilir.
Bu nedenle bu testlerde yaklaşık %25 yanılma payı olduğu bilinmelidir. Sonuç ne çıkarsa çıksın, kesin bir durum ifade etmediği hastaya bu test yapılmadan önce anlatılmalıdır
Bu testlerin en güvenilir alternatifi NIPT testleri denen fetal DNA testleridir. Ayrıntılı bilgi için tıklayın
· 21 – 24 . hafta rahim ağzı değerlendirilmesi : Erken doğumun öngörülmesinde çok faydalıdır. Riskli durumlarda ve çoğul gebelik durumunda vajinal ultrason şeklinde yapılması önerilir
· Ayrıntılı ultrason/fetal echo
Mutlaka tüm gebelere önerilir. İskelet kas sistemi ve iç organ gelişimi ayrıntılı bakılır. Damak dudak yarığı, gözlerde lens oluşumu, ayrıntılı kalp incelemesi, beyin yapılarının eksiksiz incelemesi rutin ultrasonografi incelemesinde gözden kaçabilir. Ayrıntılı ultrason, bu yapıların en uygun incelenebileceği zamanda yapılmalıdır. Daha geç ya da erken yapılırsa inceleme optimal olmayabilir. 20-22. haftalar en uygun zamandır. Çoğul gebeliklerde 19. hafta civarı daha uygundur.
· Şeker yükleme testi (OGTT – Oral glikoz tolerans testi)
Test 24-28. gebelik haftaları arasında yapılır. Pratiğimizde bu testi 26. haftada 75 gr OGTT olarak öneriyoruz. Ayrıntılı bilgi için tıklayınız
· NST
32.gebelik haftasından sonra yapılan, doğum sancıları ve bebeğin kalp atımının ilişkisinin incelendiği bir ölçümdür. Erken doğum tehdidi ve bebeğin stres durumunun belirlenmesinde faydalı olabilir