Doğum sonrası bu sürecin son ve en önemli dönemlerinden biridir. Bu dönemde, özellikle ilk kez anne olan kadınlar için sosyal ve ruhsal bazı problemler olabilir. Doğum sonrası dönemde, rahmin ve kadın vücudunun gebelik öncesi döneme gelmesi sürecine lohusalık denir. Yaklaşık 6 hafta kadar sürer.
Doğum yapan kadın, bebeği ile eve gitmeden sağlık personeli tarafından lohusalık sürecinde kendisini nelerin beklediğini, nelere dikkat etmesi gerektiği konusunda bilgilendirilmelidir. Emzirme eğitimi almalıdır. Kendisi ve bebeği için ilk kontrol randevusu organize edilmelidir.
Gebelik döneminde ortaya çıkan tansiyon yüksekliği, gebelik şekeri gibi yandaş durumlar takip edilmelidir. Lohusalık dönemi bitmesine rağmen bu problemler devam ediyorsa, gerekli muayene ve yönlendirmeler bir an önce yapılmalıdır.
Doğum sonrası erken ve geç dönemde enfeksiyon, pıhtı oluşumu, kanama gibi önemli problemler nadiren de olsa ortaya çıkabilir. Eve gittikten sonra, ateş, fazla kanama, bacaklarda ağrı- şişlik gibi problem olursa en kısa sürede doktora başvurulmalıdır.
Bir lohusa ne kadar kısa sürede yürümeye, günlük hayatına başlayabilirse bu süreç genellikle o kadar sorunsuz ilerler. Bir problem olduğu düşünülürse vakit kaybedilmemelidir.
Bu durumların dışında önemli bir konu da lohusanın ruhsal sağlığıdır. Doğum yapan kadınlarda bazen duygu durum bozuklukları, kaygı endişe gibi mod değişiklikleri ortaya çıkabilir. Yüzeysel ve kısa süreli olabileceği gibi bazen bebekle anne ilişkisini ve daha sık anne ve baba, anne ve yakınların ilişkisini zedeleyebilecek şekilde olabilir.
Gebelik süreci problemli geçen, doğum zamanı fiziksel ya da ruhsal açıdan fazla yıpranan, sosyal desteği yeterli olmayan kadınlarda daha fazla görülebilir. Ancak beklenmedik şekilde de ortaya çıkabilir. Bir sorun olduğu fark edildiğinde gerekli psikiyatrik destek verilmelidir. Postpartum (doğum sonu) blues, postpartum depresyon ve nadiren de olsa postpartum psikoz farklı yaklaşımlar ve tedaviler gerektirebilir. Bu süreç olması gerektiği gibi yönetilmezse aile için zor dönemler yaşanabilir.
Tüm bu süreçlerin sonunda anne ve bebek mutlu ve sağlıklı ise ve anne bu yaşadığı süreci (gebelik öncesi – gebelik – doğum – lohusalık) güzel bir hatıra olarak hatırlıyorsa, süreç olması gibi yönetilmiştir.
Bu sürecin istenen şekilde yaşanması gebe, hekim ve ailenin işbirliği ile mümkündür.