Kist içi sıvı dolu olan kitle demektir. Kadın hastalıkları bölümünde kist denilince nerdeyse her zaman akla yumurtalık kistleri gelir. Yumurtalık kistleri boyut, ultrason görüntüsü, büyüme eğilimi ve eşlik eden bulgulara göre tedavi ya da cerrahi seçeneği açısından değerlendirilir.
Düzgün sınırlı, genç yaşta olan, içi berrak sıvı ile dolu izlenimi veren ve tek taraflı kistlerde genellikle iyi huylu patolojik tanı düşünülür.
Patolojik tanısından emin olunmayan, karnın içinde sıvı olan ve sınırları düzensiz büyüme eğilimindeki kistlerin çıkarılması gerekebilir. Cerrahi yapılabiliyorsa endoskopik olarak yapılmalıdır. Özellikle dermoid kist denilen ve içinde çok farklı maddelerin olduğu kist olgularında kist laparoskopik olarak yumurtalıktan alındıktan sonra batın içine içeriğinin dağılmaması için endobag denen torbalar içinde alınır.
Her kist saptandığında hasta panik yapmamalıdır. Doğurganlık çağındaki kadınlarda, hazımsızlık, kabızlık, karın şişliği ve ultrasonda şüpheli durumlar yoksa ve kist boyutu 6 cm altında ise sıklıkla takip edilir. Fonksiyonel folikül kisti denen, hormonların etkisi ile büyüyen kistler sıklıkla adet dönemi sonrasında küçülme eğiliminde olur. Hemen hemen tüm kadınlar hayatları boyunca basit ve geçici de olsa bir kisti olduğunu duyabilir. Bu nedenle her kist kelimesi duyulduğunda hasta panik yapmamalıdır.
Yumurtalık kistlerinin dışında rahim ağzında da nabothi kistleri denen enfeksiyona bağlı gelişen kistler görülebilir. Tedavisi medikaldir.
Kadın genilal bölgesinin dış kısmında, her iki yanda olan, özellikle ilişki esnasında ıslanmayı sağlayan ve bartholin bezi denen bezlerin tıkanması sonucu, bez salgılar işe şişer ve bartholin kistleri ve bu kistlerin enfeksiyonu olan bartholin bezi absesi oluşur. Ağrılıdır ve çok büyürse ve çift taraflı olurlarsa idrar yapmayı, yürümeyi zorlaştırabilir. Öneclikle kistin içeriğinin boşaltılması ve tıbbi tedavi denenebilir. Bu kistler medikal tedaviye rağmen tekrarlama eğiliminde ise cerrahi olarak alınması öneriir. Ancak cinsel ilişkideki ıslanmanın tamamen bozulmaması için çift taraflı ameliyat yapılmamasına dikkat edilir.