Gebe kalamama nedenleri
Gebe kalamamanın nedeni her zaman ortaya konamaz. Toplumda her 100 çiftten yaklaşık 15tanesi gebe kalamama problemi yaşamaktadır. Olguların yaklaşık yüzde 40-50 sinde kadına ait problemler yaklaşık yüzde 30-35 kadarında erkeğe ait problemler bulunur. Bazı hastalarda her iki tarafta da problemler bulunurken, temel inceleme sonunda nedenin anlaşılamadığı olgular da vardır. Bu olgulara nedeni belli olmayan ya da açıklanamayan infertilite denir. Aslında bu yanlış bir tanımdır. Gebe kalamamanın moleküler, genetik, ruhsal, anatomik ya da bağışıklık sistemi ile ilgili olabilecek mutlaka bir nedeni vardır ancak temel testlerle olguların çoğu saptanabildiği için ilk değerlendirme sonrasında bir neden saptanamıyorsa bu tanı konur ve çifte buna göre bir tedavi önerilir.
KADINLARDA gebe kalamama nedenleri:
Gebe kalamamanın nedeni anlamak için önce gebeliğin nasıl oluştuğunu bilmekte fayda var!
Gebelik oluşması için uygun bir yumurta, onu dölleyecek sağlıklı bir sperm ve bunların buluşabilmesi için anatomik olarak düzgün bir rahim ağzı, rahim ve tüplere ihtiyaç vardır. Buluşma tüplerde olur. Birleşen yumurta ve sperm zigotu oluşturur ve tüplerden rahim içine yolculuk ederek rahmin iç zarında (endometrium ) uygun yere oturur ve gebelik oluşmuş olur .Yani döllenme tüplerde, gebelik oluşumu rahimde meydana gelir. İşte bu sistemdeki tüm aşamalarda problem olabilir.
Önemli başlıklara bakacak olursak:
Yaş:
En önemli etken budur. Kadın yaşı arttıkça doğurganlık azalır. Düşük riski artar, sonuç olarak eve bebek götürme olasılığı düşür.
Adet döngüsü/yumurtlama problemleri.:
En sık görülen problemlerdir. Genel olarak genç, düzenli adet gören kadınlarda yumurtlama problemi beklenmez ancak istisnaları vardır. Adet görmek mutlaka yumurtlama olması anlamına gelmez. Yumurtlamanın en gerçek göstergesi gebelik oluşumudur.
Yumurta sayısının azalması:
Yumurta sayısı yaşla birlikte kaçınılmaz şekilde azalır. Bu nedenle ileri yaşta gebelik olasılığı azalır. Ancak kadın genç olsa da yaşına göre yumurta sayısı azalmışsa gebelik şansı düşer. Yumurta sayısını tespit etmek için ultrasonda saymak en iyi yöntemdir. Ayrıca fikir verecek olan birçok kan testi vardır.
Tüplerde problem :
Bir kadının her iki tüpü de tıkalı ise sperm ile yumurta buluşamayacağı için gebelik oluşmaz. Tüplerin değişik şekilde görüntülenmesi ile tanı konur.
Tek taraflı tıkanıklığı olan hastanın başka problem yoksa gebelik olasılığı vardır. Tüplerde problem olduğunda bazen dış gebelik de oluşabilir. Dış gebelik öyküsü olan ya da gebe kalmayan çiftlerde tüplerin incelenmesi önemlidir.
Rahim ağzında problemler :
Rahim ağzı vajina ile rahim arasındaki kısa bölüm olup anatomik ve fonksiyonel olarak çok önemlidir. Rahim içine dış, zararlı etmenlerin girmesini engelleyecek şekilde bir yapı ve salgılama özelliği vardır. Kimi zaman ise bu bölgedeki değişiklikler spermin ileriye geçmesini bozabilir.
Rahim içinde problemler:
Sperm ve yumurta birleştikten sonra belli bir süre içinde rahim içindeki boşluğun örtüsünü oluşturan endometrium denilen tabakaya oturmalıdır. Bu örtü anatomik ve fonksiyonel olarak kusursuz olmalıdır. Düzensizlikler, yer kaplayıcı parçalar Myom, Polip , enfeksiyon gibi bu örtüyü bozup tahribata uğratan etkenler gebeliğin oluşmasını zorlaştırabilir.
Endometriozis ( çikolata kisti ):
Endometriozis yumurta sayısı ve kalitesi üzerine istemediğimiz etkileri olan bir hastalıktır. Yumurta rezervi ( sayısı ) azalmışsa tabii ki gebelik şansı azalıyor. Hastalığa bağlı yapışıklıklar oluşabileceği için tüpler ve rahim normal anatomik duruşunun dışında bir şekil almış olabilir ve bu da yumurta ve spermin birbirini bulmasını engelleyebilir. Endometriozis hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız
Troid hastalıkları:
Troid hormonu vücutta tüm sistemlerin çalışmasında etkili olan temel bir hormondur. Bu hormonun az ya da çok çalışması yumurtlama ve gebelik oluşumu aşamalarında ve gebeliğin devamında önemlidir. Kolay bir şekilde kan testi ile tanı konabilir.
Sigara :
Sigara hem erkekte hem kadında gebelik şansını düşüren bir nedendir. Kadınlarda sigara içen kadınlarda tüplerdeki geçişi ve yumurtanın kalitesini ve döllenebilirliğini olumsuz etkiler.
Diğer etkenler :
İlişki problemleri, şişmanlık, insulin rezistansı, bağışıklık sistemi ile ilgili problemler gibi bir çok neden az ya da çok gebe kalmayı zorlaştırabilir ve düzeltmek gerekebilir.
ERKEKLERDE
Erkekler ilişki esnasında belli sayıda ve hareketlilikte ve kalitede sperm çıkarmalıdır. Üretim eksikliği ya da yokluğuna bağlı sperm olmaması ya da sayının az olması olabileceği gibi, yaş, sigara, çevresel faktörler, ilaçlar, sistemik hastalıklara bağlı olarak sperm hareketliliği de olumsuz etkilenmiş olabilir. Bazı olgularda da anatomik olarak üretilen sperm herhangi bir aşamadaki tıkanıklık nedeniyle dışarı atılamayabilir.